Homilie Hemelvaart 13 mei 2021 - B-cyclus
Beeldspraak
Van harte een gezegende feestdag. Vandaag vieren we immers het Hoogfeest van de Hemelvaart van de Heer of Onze-Lieve-Heer Hemelvaart zoals we dat in ons dagelijks taalgebruik zeggen. Traditioneel vieren we het 40 dagen na Pasen en 10 dagen voor Pinksteren. In de Bijbel is er geen vastgelegd tijdstip voor de hemelvaart. In het Evangelie van Lucas valt de opstanding van Jezus Christus, Pasen, en zijn hemelvaart immers samen, terwijl in de Handelingen van de apostelen dat door diezelfde Lucas geschreven is, Jezus pas 39 dagen na Pasen in de hemel opgenomen wordt.
De eerste persoon die met liet kennismaken met 'Onze-Lieve-Heer Hemelvaart' was mijn opa die bij wijze van grap een tekeningtje maakte van twee voeten in een vierkant en me dan vroeg wat dit wel moest voorstellen. Ik wist het de eerste keer natuurlijk niet en toen vertelde hij me glunderend in het Gents: "Dat es Jieseke klimop. De apostelen zitten voor het venster en zien Jezus nog net opstijgen naar de hemel", waarna mijn opa in een bulderlach schoot.
Nadien herhaalde hij de grap bijna elk jaar opnieuw. Deze mop sluit natuurlijk aan bij de traditionele voorstelling die we ook kennen van de kunstenaars. Ze gaan terug op de teksten in de Handelingen van de apostelen waarin wordt verteld dat Jezus na zijn opstanding voor de ogen van zijn apostelen werd "omhooggeheven en opgenomen in een wolk, zodat ze hem niet meer zagen." Twee mannen in witte gewaden verschenen, meestal geïnterpreteerd als engelen, verklaarden dat Jezus in de hemel was opgenomen.
Sommige zeggen dat deze beeldspraak van de Bijbel niet meer zou aansluiten bij de denkwereld van de moderne mensen. Die klassieke schilderijen uit de middeleeuwen of uit de renaissance van Jezus op een wolk, omgeven door apostelen en engelen opstijgend naar de hemel zijn inderdaad archaïsch maar dat de gedachte dat de doden in de hemel zouden kunnen zijn, die bestaat nog steeds. Op uitvaartplechtigheden wordt dat toch nog regelmatig uitgesproken, heel vaak door de kleinkinderen van de overledenen want het zijn zijn die dan een toespraak houden… ze zeggen dan iets in de trant van: als je daarboven aankomt , zorg dan ook voor ons of doe de groeten aan en ook het woord hemel wordt niet geschuwd. Ze bedoelen dan een plek waar het goed is, waar geen pijn meer is, waar er rust en vrede heerst.
Eigenlijk is het een zeer moderne gedachte, want gebruiken we die term ook niet in onze computertechnologie. We bewaren onze documenten, onze centen en onze foto’s vandaag toch ook ‘in the cloud’, zeggen we, letterlijk ‘in de wolken’. We weten goed genoeg dat die waardevolle zaken niet in de hemel rondzweven maar dat ze veilig opgeborgen zitten in één van de vele computers van Google; Microsoft of Apple en dat daar goed voor gezorgd wordt en er minder risico is dan ze op de harde schijf thuis te bewaren.
Bovendien kennen we ook vandaag nog beeldspraak en gezegden zoals de hemel op aarde en met ons hoofd in de wolken lopen, in de zevende hemel zijn; het zijn gedachten die verwijzen naar iets goeds, iets moois, iets verrukkelijks of vreugdevol.
Apostelen
Jezus is gestorven en toch moeten zijn vrienden en leerlingen verder leven. De sleutel tot de oplossing, houvast vind ik in het zinnetje dat daarop volgt en waarin gezegd wordt: "Mannen van Galilea, wat staat ge naar de hemel te kijken?"
Het zinnetje doet me ook denken aan de uitspraak van de engelen aan de vrouwen bij het lege graf in het Mattheüsevangelie. "Hij is uit de doden opgewekt, en zie, hij gaat u voor naar Galilea." Galilea, Dat is de plaats waar het voor de leerlingen allemaal was begonnen. Midden in hun dagelijkse leven trad Jezus binnen om hen te roepen en vissers van mensen te worden. Het is de plek waar ze met Jezus hadden geleefd, waar ze naar zijn verhalen hadden geluisterd, waar Hij met hen naar zieken en armen mensen was toegegaan. Daar kunnen ze de Heer weer ontmoeten, daar kunnen nu aan iets nieuws werken. Ja, hun vriend is er niet meer; Hij is gestorven en opgenomen bij de Vader, bij God. Hij is in de hemel. En toch is Hij ook nog bij hen en is Hij niet helemaal dood.
De auteur Kolet Janssen verwoordt het zo: “Ik leerde, schreef ze, dat vrienden soms inderdaad verdwijnen. Dat dode vrienden nooit helemaal weg zijn. Dat niemand de dood echt begrijpt. Dat het leven vóór de dood heel veel verschil kan maken. Ik leerde vooral dat Hemelvaart een onmisbaar staartje van het Paasverhaal is. Wat Jezus deed en zei, was echt leven, wilden zijn vrienden zeggen. Dat stond voor hen als een paal boven water. De dood kon daar niet tegenop. En dus vertelden ze dat Jezus leefde. Ook al wist iedereen dat hij morsdood van het kruis was gehaald. Hoe pak je zoiets aan? Daar moet je alles voor uit de kast halen: een weggerolde steen, een leeg graf, een schim van een tuinman, een wandeling naar Emmaüs… en een paar blote voeten in de lucht. Want Jezus hoort bij God, hij leefde naar het hart van God en daarom leeft hij nog altijd, vonden ze. Daarom lieten ze hem door de lucht varen.
En wij nu?
Ook wij kunnen wij de Heer ontmoeten in ons dagelijkse leven als we daar maar willen voor open staan. Wanneer we Jezus' weg volgen, creëren we een hemel op aarde, een tijd en ruimte waar we met elkaar kunnen samenleven op de wijze zoals God die bedoeld heeft. Daar is Hij dan midden onder ons.
Het is niet toevallig dat de Kerk en de christelijke arbeidersbeweging vandaag de encycliek - 130 jaar Rerum Novarum (1891) herdenkt. Rerum Novarum, het zijn de Latijnse woorden (in het Nederlands Nieuwe Zaken) waarmee paus Leo XIII, helemaal in de geest van Jezus Christus de sociale leer van de kerk uiteenzette. Kernpunten waren een rechtvaardig loon uitkeren aan de arbeiders, het recht op eigendom voor iedereen en solidariteit met de zwakkeren. Omdat te bereiken moeten zowel de overheid ingrijpen als vakbonden meewerken, zo stelde de toenmalige Paus. De encycliek van de Paus inspireerde o.a. priester Daens in Aalst om de werkomstandigheden in de Aalsterse textielfabrieken aan te klagen. Ook de huidige Paus Franciscus hamert er nog steeds op dat de sociale ongelijkheden moeten bijgesteld worden. Hij sprak zich daarover uit milieu-encycliek Laudato Si en doet regelmatig uitspraken over sociale rechtvaardigheid. Maar het blijft niet bij woorden; het uit zich ook in daden, denk maar aan het daklozencentrum dat op zijn aandringen op het grondgebied van het Vaticaan is opgericht en het vaccineren van diezelfde daklozen tegen de covid-19 epidemie.
Broeders en zusters, wellicht zijn christenen een beetje dromers, zijn ze niet helemaal van deze wereld en lopen ze wat met hun hoofd wat in de wolken, want ze willen van deze plek ook al de hemel op aarde maken. Dat is het visioen van het feest van Hemelvaart.. De kracht en de geestdrift om deze droom waar te maken krijgen we dan de Heer zelf; dat vieren we dan binnen 10 dagen op het Pinksterfeest.
Diaken Luc Claeys
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Dank u wel voor uw reactie. Van zodra ze is nagelezen en goedgekeurd, zullen we ze publiceren.