Pastorie Tielt: wit of rood?

Enkele weken geleden publiceerden we in het parochieblad een oude foto van de pastorie in Onze-Lieve-Vrouw Tielt van rond de eeuwwisseling van vorige eeuw ca. 1900. Daarop is de woning te zien in rode baksteen en zo herinneren de meeste mensen ook de pastorie. Daarop kwam de vraag waarom ze nu witgekalkt is.
Bij een werfbezoek op vrijdag 15 mei legde ik deze vraag voor aan architect Jos Roux. Hij vertelde dat er twee redenen voor zijn.

Pastorie O.L.V. Tielt omstreeks 1900

Waarom witten?
Het eerste argument heeft te maken met erfgoed. De pastorie van Tielt is een beschermd monument dat is opgetrokken in de 17de eeuw. Het agentschap erfgoed besliste dat het gebouw zo veel als mogelijk in zijn oude glorie moest worden hersteld. Bij deskundig onderzoek heeft men vastgesteld dat de pastoriewoning bij de bouw gekaleid was omdat men er sporen van kalkbepleistering heeft aangetroffen. Normaal gezien moet men deze bepleistering elke 10 jaar herhalen omdat ze bloot gesteld is aan weer & wind. Waarschijnlijk heeft men dat in de 19de eeuw verwaarloosd zodat van de huidige bevolking niemand zich de pastorie zo nog kan voorstellen.
De tweede reden heeft te maken met het behouden van de kwaliteit van het gebouw. Dergelijke monumenten zijn nog opgetrokken zonder spouwmuur. Daardoor kan er bij een niet bezette muur gemakkelijker vocht doordringen van buiten naar binnen. Door een muur te kaleien wordt de woning beter beschermd op voorwaarde natuurlijk dat het proces elke 10 jaar wordt herhaald.

Pastorie Tielt in de huidige toestand en gerenoveerd naar oorspronkelijke toestand

Kaleien
Bij het kaleien wordt dunne kalkpleister op de muur uitgestreken met een blokkwast. De kalk vormt in de eerste plaats een goede beschermingslaag tegen vocht en andere invloeden. De pleister verbergt bovendien alle oneffenheden, en ook dat is meegenomen. Alsof dat nog niet genoeg is, krijgt de gevel – of een binnenmuur, want de techniek wordt ook binnen toegepast ‑ door het kaleien een splinternieuwe authentieke look.
Kaleien is vooral populair bij de renovatie van oude gevels die uit verschillende steensoorten bestaan. De pleisterlaag camoufleert eventuele beschadigingen, verdoezelt de voegen en geeft de buitenmuur een totaal ander, authentiek uitzicht. In de standaarduitvoering is de kalei wit en daardoor geschikt voor het creëren van die mooie en rustieke uitstraling die zo typerend is voor landelijke woningen.
Zo kunnen we genieten van een mooie gerestaureerde pastoriewoning in het centrum van Tielt. Het is de bedoeling om de grote tuin in de toekomst voor het grote publiek open te stellen zodat elke inwoner kan genieten van dit religieus erfgoed.

Diaken Luc Claeys

Dit artikel verschijnt op de lokale bladzijden van Tielt-Winge in Kerk&leven nummer 22 van woensdag 27 mei 2020.  Zelf abonnee worden: http://pastoralezonetielt-winge.blogspot.com/p/parochieblad.html