Vorige week vernam ik dat een missionaris die ik gekend heb,
Father Fritz O’ Kelly, minderbroeder, afkomstig uit Cork (Ierland) overleden
is. Het bericht deed me terugdenken aan gebeurtenis van tweeëntwintig jaar
geleden. Ik was toen drieëndertig en vertoefde tijdens de kerstvakantie in het
Afrikaanse land Zambia, niet ver van de Congolese grens. Een Gentse vriend
werkte er als arts in een klein hospitaaltje, de enige kliniek voor een gebied
met een oppervlakte dat ongeveer zo groot is als vier Vlaamse provincies. De
operatiezaal van de kliniek werd verlicht met een bureaulamp en daarom hadden
we in samenwerking met een Gentse school geld ingezameld voor een échte
operatielamp. Samen met één van de andere initiatiefnemers was ik naar Afrika
gereisd om de lamp officieel te overhandigen.
Zou ik sterven?
Het was net op de dag van de feestelijke inhuldiging van die
nieuwe operatielamp dat ik plots getroffen werd door een merkwaardige pijn in
mijn borststreek die uitstraalde tot in de kin en in de linkerarm, een
hartinfarct, zo bleek al snel. Nog diezelfde avond kwam de Ierse katholieke
missionaris van het dorp Mwinilunga aan mijn ‘bed’ om me de ziekenzalving toe
te dienen. Ik weet nog dat ik me toen afvroeg of ik nu stervende was. Het was
een heel verwarrende gebeurtenis voor me. Ik lag nog twee dagen op een matras
op de grond van mijn logement. Pas de derde dag na het infarct brachten ze me
met een vliegtuigje van de protestantse missiepost Kalena Hill naar de 900 km
verder gelegen hoofdstad Lusaka, waar een Zuid-Afrikaans team me opwachtte en
naar een kliniek in Johannesburg transporteerde.
Zalven om kracht te
geven
Zoals ik zelf toen ten onrechte dacht, is het sacrament van de ziekenzalving
oorspronkelijk niet bedoeld voor de stervenden. Het idee erachter is meer om
door de zalving een zieke persoon weer kracht te geven om het leven met
hernieuwde moed weer aan te vatten. Jezus geldt hierbij als voorbeeld. In de
evangeliën staan talrijke verhalen over hoe Jezus zieken de handen oplegde en
genas.
In een dienst van de ziekenzalving wordt een zieke steeds
uitgenodigd om stil te staan bij zijn leven en kan hij zijn schulden belijden.
Na een lezing uit de bijbel en het bidden van een voorbede, legt de priester de
zieke de handen op als teken van troost en geborgenheid. Daarna volgt de zalving op het voorhoofd en de handen. Hierbij wordt de Heilige Geest
gevraagd de zieke bij te staan in de genezing. Nadien wordt de communie
uitgereikt.
Gemeenschappelijke
zalvingen
De ziekenzalving is een sterk teken, niet alleen voor de
zieke maar ook voor zijn omgeving. Daarom is het belangrijk dat de zieke niet
alleen is met de priester maar dat er ook een biddende gemeenschap aanwezig is
die mee bidt en de zieke bemoedigt. Daarom wordt de ziekenzalving ook vaak
toegediend in een gemeenschappelijke viering met ziekenzalving. Dat gebeurt
bijvoorbeeld nu al jaarlijks in het woonzorgcentrum Dommelhof te
Sint-Joris-Winge. Het zou zeker ook één of twee keer per jaar georganiseerd
kunnen worden in eucharistievieringen voor zieken vb. in samenwerking met de
Samana-afdelingen in onze parochiefederatie. Zelf herinner ik me deugddoende
vieringen in een parochie waar ik als jongere meermaals de mis bijwoonde en
waar zelfs langdurige zieken met een ziekenwagen op een ziekbed naar de kerk
werden gebracht om er mee te vieren. Aan zo een eucharistieviering neemt de
zieke samen met zijn familie en de ganse gemeenschap deel. Deze vieringen
vinden plaats in een sfeer van geloof, rust en christelijke blijdschap. Zo komt
de ziekenzalving minder bedreigend over. De ziekenzalving kan dus herhaaldelijk
aan dezelfde persoon worden toegediend.
En voor de
stervenden?
Als de ziekenzalving niet het sacrament is van de
stervenden, is er dan voor hen niets voorzien? Toch wel! Aan stervende mensen
kan men voor het laatst de communie toedienen die beschouwd wordt als ‘spijs
voor onderweg’, het zogenaamde viaticum.
Dat is het eigenlijke stervenssacrament. Het kan toegediend worden door een
priester, een diaken of een pastorale medewerker en hij of zij kan ook een zegeningsgebed over de zieke uitspreken
en in gebed aan God vragen om zijn barmhartigheid te betonen aan de stervende
man of vrouw.
Diaken Luc Claeys
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Dank u wel voor uw reactie. Van zodra ze is nagelezen en goedgekeurd, zullen we ze publiceren.