Hemelvaart

Hemelvaart

Morgen donderdag 10 mei vieren we in de Kerk Onze-Lieve-Heer Hemelvaart. Op die dag is vieren we in de kerk van Sint-Joris-Winge ook de eerste communie. Veel aandacht gaat dan naar de kinderen. Maar we mogen het feest niet uit het oog verliezen. Daarom zal diaken Luc Claeys er in zijn preek toch de nodige aandacht aan schenken. In een artikel van Lieve Wouters in Kerknet van twee jaar geleden, vonden we een aantal beschouwingen over Hemelvaart die we hier graag overnemen.

Wat vieren we op Hemelvaart?

De evangelist Lucas beschrijft beeldrijk hoe Jezus naar de hemel opstijgt. Maar meer dan over wolkjes gaat Hemelvaart over loslaten en verwachten.

Wat vertelt Lucas precies?

In de Handelingen van de Apostelen gaat Lucas uitgebreid in op de manier waarop Jezus uit het zicht van de leerlingen verdween.

Veertig dagen lang had hij hen herhaaldelijk bewezen dat hij na zijn lijden weer in leven was, schrijft Lucas. Toen hij weer eens bij hen was, sprak hij over de heilige Geest, die over hen zou komen en de kracht zou geven om te getuigen.

Na deze woorden werd Hij voor hun ogen omhooggeheven, en een wolk onttrok Hem aan het gezicht.

Het wordt nog beeldrijker als Lucas vervolgt: Terwijl Hij zo heenging en zij nog naar de hemel stonden te turen, stonden er opeens twee mannen naast hen in witte kleren, die zeiden: ‘Galileeërs, wat staan jullie daar toch naar de hemel te kijken?’

De engelen leggen de leerlingen uit dat Jezus zal weerkeren, ooit, om de wereld te helen. Vervolgens doen de leerlingen wat Jezus hen heeft opgedragen: bijeen blijven in Jeruzalem, bidden en wachten op de beloofde heilige Geest.

Wat betekent dit mysterieuze verhaal?

1. Na de vernedering van het kruis wordt Jezus hoog verheven

Met Hemelvaart leren we nog een keer - als een herhaling van de verrijzenis - dat de dood niet het laatste woord heeft. Na de vernedering aan het kruis volgt Jezus’ verheffing, zoals Paulus prachtig bezingt in zijn hymne over het voorbeeld van Christus.

We doen Jezus tekort als we hem enkel beschouwen als een voorbeeldige mens op aarde, iemand die ons voorleeft wat echte menselijkheid is.

Hij is God zelf, die op aarde kwam om de mensen te bevrijden van hun verwrongen beelden van hem. Sinds Jezus begrijpen we pas echt dat God liefde is, bereid om tot het uiterste te gaan om het hart van mensen te raken en hen naar Hem toe te keren.

2. Hou me niet vast

Met Hemelvaart dringt het tot de apostelen door dat ze Jezus voortaan op een andere manier in hun leven kunnen toelaten. Eigenlijk is het een verhaal vol realisme en best herkenbaar voor wie een dierbare verloor. Aan het aardse bestaan van Jezus is een eind gekomen. Het kost tijd om dat goed te beseffen en te aanvaarden. Hoe kunnen we hem nu een plaats geven in ons leven?

In het evangelie volgens Johannes krijgt Maria Magdalena van de verrezen Jezus te horen: Houd me niet vast. Ik moet nog opstijgen naar de Vader.

Dat lijkt gevoelloos. Ziet Hij haar ontreddering dan niet?

Jezus maakt al plaats voor de creativiteit van de Geest. We moeten verder, in telkens nieuwe omstandigheden.

Daar is een serieuze portie bezieling en verbeelding voor nodig, maar dat maakt het ook zo boeiend! Het heeft geen zin te betreuren dat Hij er vandaag niet meer is zoals 2000 jaar geleden.

3. Wat sta je naar de hemel te kijken?

Hoe absurd lijkt dat romantische wolkje waar menige kunstenaar zich zoals Lucas op beriep (en dat steevast terugkomt in kindertekeningen), als je beseft hoe realistisch de boodschap van Hemelvaart wel is. Blijf niet piekeren over wat voorbij is, maar kijk vooruit! In andere passages over de laatste verschijningen van Jezus geeft Hij een duidelijke opdracht: Maak alle volkeren tot mijn leerlingen en leer hun te onderhouden wat ik jullie geleerd heb.

Wat betekent Hemelvaart voor christenen vandaag?

1. Hemelvaart, de context van alledag?

De ontreddering die de leerlingen voelen als Jezus definitief uit hun gezichtsveld verdwijnt, is best herkenbaar voor christenen vandaag. Want het is soms moeilijk om afscheid te nemen van al wat zo vanzelfsprekend was in de christelijke samenleving van vroeger. We komen samen om te bidden en voelen ons daarin zonderlingen. Vaak lijken we alleen maar te wachten op iets of iemand die er nieuw leven in kan blazen. Laat dat wachten dan een actief verwachten zijn! We hoeven dat afscheid van de christelijke samenleving niet louter negatief in te vullen. Het afscheid van wat vanzelfsprekend was, geeft ruimte aan de Geest.

Voor een christen is de schijnbare afwezigheid van Jezus het fundament van de vrijheid van de mens. Het staat iedereen vrij te geloven.

De eucharistie is het moment waarop het altijd weer kan gebeuren. In de eucharistie zitten immers heel Pasen, Hemelvaart en Pinksteren keer op keer vervat.

2. Op naar Galilea

Niet alleen in de eucharistie kan het gebeuren. In het evangelie volgens Matteüs zeggen de engelen aan de vrouwen bij het lege graf: Hij is uit de doden opgewekt, en zie, hij gaat u voor naar Galilea. Dat is de plaats waar het voor de leerlingen allemaal was begonnen. Midden in hun dagelijkse leven trad Jezus binnen om hen te roepen en vissers van mensen te worden.

Zo kan hij ook in ons dagelijks leven binnen komen, op eender welk moment. Wie er klaar voor is, zal het wel merken.

Hoe vieren katholieken Hemelvaart?

In navolging van wat Lucas schrijft, viert de kerk Hemelvaart op de 40ste dag van Pasen. Die dag valt altijd op een donderdag, dit jaar in 2018 is dat 10 mei. Weer 10 dagen later is het Pinksteren. Dan vieren we de gave van de heilige Geest. Het getal 40 staat voor een leven of generatie lang. Het is ook het getal van de voorbereiding en van verwachting (denk aan de 40-dagentijd).

De gebeurtenissen van Pasen zijn zo vol betekenis voor wat het christelijk geloof allemaal inhoudt, dat het goed is om daarvoor tijd te nemen. De verrijzenis van Jezus, zijn verheffing en de zending van de Geest worden gevierd op 3 verschillende momenten, maar zijn in wezen 1: Pasen, Hemelvaart en Pinksteren.

Geloven dat Jezus uit de dood is verrezen en zit aan de rechterhand van de Vader, is een geloofsdaad.

Hemelvaart is bij ons ook de dag waarop de christelijke arbeidersbeweging de publicatie van de sociale encycliek Rerum Novarum (paus Leo XIII, 1891) herdenkt. Het was de eerste encycliek waarin sociale ongelijkheid bekritiseerd werd en tot actie werd opgeroepen. Het document vond een brede weerklank in België en werd de basis van de Christelijke Arbeidersbeweging (ACW), vandaag Beweging.net.

Uit een artikel op Kerknet door Lieve Wouters (oorspronkelijke publicatie 4 mei 2016)