woensdag 10 augustus 2022

De moderne pelgrim

Constant Verstraelen was gedurende 43 jaar een veel geprezen tandarts in onze gemeente. Op 30
april jongstleden hield de 65 -jarige zijn professioneel leven voor bekeken en koos volop voor de
gepensioneerde status. De “Stanne” is niet gespeend van enige zelfkennis en wist dat hij abrupt
moest overgaan naar een andere bezigheid om niet in de verleiding te vallen verder te helpen in zijn
praktijk.

Stanne is een man met bijzonder sterke fysiek, maar vooral iemand met een oersterke wil. Hij
opteerde dan ook voor een zeer resoluut middel, een pelgrimstocht naar Santiago de Compostella.
Reeds jaren was hij in zijn hoofd bezig met deze uitdaging!

In zijn blogspot (santiagostan.blogspot.com) stelt onze pelgrim: “Het is de lok naar avontuur, ik zal mijn  kinderen, kleinkinderen en vriendin hard missen. Maar ik wil een periode afsluiten, een nieuw leven beginnen .

Gedaan met tandarts te zijn, de gelukkig gepensioneerde komt er aan. Ik prefereer ook alleen te zijn
in mijn tocht, alleen, met een steen in mijn rugzak . De steen wil ik voor Santiago weg werpen bij de
hoop van anderen die me zijn voorgegaan. Het zal hard worden, maar we zullen er geraken. Punt !”

Wat is er nu zo bijzonder aan deze plaats in het uiterste noordwesten van Spanje? Het is de stad
waar volgens de christelijke traditie de apostel Sint-Jacobus begraven ligt. Hij zou het geloof
verspreid hebben in Spanje en Portugal, teruggekeerd zijn naar Rome en er omstreeks het jaar 42
onthoofd zijn. Zijn leerlingen brachten per boot zijn lichaam naar de genoemde plaats waar hij
begraven werd. Volgens de legende werd in 814 het graf ontdekt, en vanaf de elfde eeuw kwam de
bedevaart op gang. Vooral de beroemde abdij van Cluny in de Franse Bourgognestreek probeerde op
deze wijze op te roepen tot meer “(gods)vrede” in de toen erg woelige wereld. Bovendien kreeg men
aldus ook meer oog voor de mooie Romaanse kunst. De plaats Vézelay in Midden-Frankrijk werd zo
wat de locatie van waaruit routes van overal in Europa samenkwamen, en van daaruit vertrokken de
bedevaarders verder richting Saint-Jean-Pied-de Port in de Franse Pyreneeën .

De voorbije duizend jaar heeft Santiago als bedevaartsoord miljoenen mensen aangetrokken . Het
schijnt dat enkel Rome en Jeruzalem even inspirerend zijn. Jaarlijks komen er een 100.000 pelgrims
toe. De beweegredenen voor deze onderneming kunnen zeer divers en niet éénduidig zijn. In de
Middeleeuwen betrof het nogal eens een opgelegde straf. Sommigen willen nu de relieken komen
opzoeken, nog anderen geloftes gestand doen. Weer anderen hebben puur levensbeschouwelijke
en/of religieuze motieven, zoeken het onbekende avontuur of een fysieke uitdaging ...
De kathedraal, gebouwd op de plaats waar het lichaam der apostel en twee helpers gevonden werd ,
is erkend door de Unesco als Werelderfgoed. De pelgrimswegen zijn gemarkeerd met een gestileerde
Sint-Jacobsschelp op blauwe achtergrond en geel geschilderde pijltjes.

Op 6 mei 2022 was het dan zo ver voor onze moderne pelgrim. In de basiliek van Scherpenheuvel
bekwam hij zijn eerste stempel, te Diest werd afscheid genomen van zijn jarenlange hartsvriendin Els. Nu bleef enkel nog de kilometerslange weg te gaan… Stanne moet- hoofdzakelijk alleen - ongeveer
2600 (!!!) km te voet afleggen, en dit dikwijls over moeilijk begaanbare wegen, soms in de drukkende
hitte, over steil oplopende hellingen, en dit meestal in een prachtig, maar ook desolaat landschap .
Soms kan hij slapen in de voor pelgrims voorziene herbergen (refugies); buiten een bed, een douche
en een eenvoudig ontbijt valt er dan niet veel te rapen. Ook heeft men soms geluk en zorgen
herbergiers met een groot hart voor de bedevaarders. Spijs en drank valt hen dan rijkelijk ten deel.
Stanne probeert zijn slaapplaats steeds op voorhand vast te leggen; voor het geval dit niet zou
lukken, heeft hij zijn tentje bij. We mogen ook niet vergeten dat hij een rugzak meesleurt van 16 kg.
De tocht ging dus zuidwaarts door ons land (langs de via monastica) en zo door de Franse
Champagnesteek (alhier de via campaniensis). Te Reims kreeg onze moedige dorpsgenoot na enkele
weken het bezoek van zijn vriendin. Ook waren er enkele Tieltse vrienden die hem een hart onder
riem kwamen steken. Verder was er één der zonen, die met vrouw en kleinkind, onze moedige
dorpsgenoot kwam opfleuren .

Op dag 28 kwam Stanne aan te Vézelay . Hij overnachtte er in een slaapzaal op een zucht van de
beroemde kathedraal. Om 7 uur in de morgen waren er in de kathedraal “de lauden” (ochtendgebed)
met pelgrimszegening. Stanne stelt: “Gelovig of niet, dit hakt op je in. Ik heb hier menig pelgrim heel
stil zien van worden. De samenzang van 7 nonnen en 3 priesters was fenomenaal. Na 20 jaar heb ik
nog eens een kruisteken gemaakt. Daarna mijn pelgrimsmedaille gekregen. Onvergetelijk .”
In Vézelay moest onze vriend weer een keuze maken tussen een paar routes. Hij koos natuurlijk de
zwaarste (via Lemovicensis) over Limoges en Rocamadour, die langer (900Km) is, maar tevens een
prachtig landschap vertoont.

En op dag 55 kwam ik in het verhaal voor. Met Els had ik afgesproken onze pelgrim op te zoeken, zelf
nam ik me voor 100 km mee te stappen. Gelukkig zijn er de moderne middelen die toelaten
nauwkeurig met mekaar te communiceren. Zo vonden we op een zonovergoten dinsdag in de late
namiddag in het onooglijke Franse bergdorpje Aubazine een dappere Tieltenaar, voorzien van
wildere baard en opstaande haren. Hij zat tegenover een oude Romaanse abdij aan een cafétafeltje
met een grote pint ons op te wachten. Het viel me op dat hij meerdere kilo’s vermagerd was.
Bovendien had hij een scheenbeenvliesontsteking. Maar de wil was onverzettelijk en het weerzien
met het vrouwtje maakte natuurlijk alles goed.

De volgende vier dagen trok ik met hem op. Volgens hem betrof het ditmaal het lastigste parcours
dat hij al tegen gekomen was. Dagelijks maalden we een 25 km af, de vierde dag zelfs 32 km. Een
paar dagen waren we vergezeld van een collega tandarts die in de Dordogne een prachtig
buitenverblijf had en waar we konden overnachten. Bij het stappen zorgden we er steeds voor rond
15 uur ons eindpunt bereikt te hebben, de temperatuur ging immers richting dertig graden. We
legden gemiddeld per uur iets meer dan 5 km af .

Wat me erg opviel, waren de wondermooie natuur, diepe canyons met hangende kliffen, dichte
bossen met kabbelende beekjes en de erg kleine dorpjes. Stanne zei : “Hierbij lijkt onze kleinste
deelgemeente een wereldstad”. Ook zagen we de prachtige eeuwenoude Romaanse kerkjes. Deze
betekenden steeds een rustpunt. Of je nu gelovig bent of niet, je gaat er binnen, geniet van de koelte
en van de sereniteit, steekt een kaarsje aan, … Als pelgrim, voel je ook de duizenden die u op deze
plek zijn voorgegaan. Bij elke kerk in Frankrijk - ook, gezien mijn interessesfeer - stonden we stil bij
de herdenkingsplaten en monumenten voor de gesneuvelden uit de eerste wereldoorlog. Geen land
heeft verhoudingswijze meer slachtoffers gehad dan Frankrijk. Onooglijke dorpjes verloren haast
gans hun mannelijke jeugd …

Toen we van Rocamadour richting Gourdon (departement van de Lot ) gingen, kwamen we pas na 25
km in de wilde natuur een oude Fransman en twee bedevaarders uit de Savoye tegen. Zo eenzaam
en verlaten kan de tocht zijn. Meestal waren tijdens die vier dagen grazende Limousine-koeien en in
de verte blaffende honden onze toeverlaat.
Soms wandelden we kilometerslang zonder één woord uit te wisselen, elk langs zijn kant der weg, in
gedachten verzonken, puffend in de hitte, denkend aan het dorp op de heuvel in de verte met
hopelijk een café waar men grote pinten tapt!

Onze vriend nam ook een rustdag, het was nog maar zijn derde dag dat hij niet stapte .
Na een week reden Els en ik huiswaarts. Op dat moment was Stanne al iets verder dan halfweg .
Terwijl ik dit schrijf op dag 79 (25 juli) is hij in de buurt van de Spaanse grens en zag gisteren aan de
horizont de blauwe wateren van de Golf van Biskaje opduiken. Zijn oudste zoon met vrouw en
kleinkind Tess bezochten de bewonderenswaardige opa in Frans Baskenland. Dan wachten hem nog
“slechts” een 800 km op Spaanse bodem, dit geeft natuurlijk een boost .
Zoals het typisch voor Stanne is, zal hij in Spanje de Camino del Norte volgen. Het is de minder
bekende, iets moeilijker route en dus rustiger. Stanne heeft op zijn tocht al tientallen bedevaarders
ontmoet en met hen gegeten, gedronken en gebabbeld. Dit is natuurlijk tof en leerrijk, maar hij wil
in hoofdzaak de “weg alleen afleggen”.

Ik ben er zeker van dat hij er zal geraken, ondanks in het begin een eksteroog, nadien een
scheenbeenvliesontsteking en nu wat last aan de Achillespezen.
Wellicht zal hij op het ogenblik dat je dit leest, zich in de nabijheid van Santiago de Compostella
bevinden. Zijn Els en een vriendin zullen hem daar opwachten. Wat een ontlading zal het zijn, als hij
daar met de andere pelgrims de kathedraal zal binnen stappen! Kunnen we ons inbeelden wat dit
betekent voor een man die, meestal alleen met zichzelf, 2600 km aflegde….
Nadien zal hij vermoedelijk nog 80 km verder gaan naar Finisterrae (“het einde der aarde”), het
uiterste westpunt aan de kust.

Persoonlijk ben ik er van overtuigd dat weinigen deze tocht aankunnen, vandaar ook dat velen de
uitdaging in stukken aanpakken, zelfs gespreid over jaren. Nog anderen opteren voor de fiets.
Echter, zo niet mijn goede buur. Hij is een man van staal! Hij gelooft in iets en voert het uit. Verzet
geloof geen bergen?

Bovendien, onderweg zei hij me al :“Hier kom je toch gelouterd uit, draait een bladzijde om, je
ontmoet jezelf, je denkt na, je ziet het oppervlakkige waarmee we ons veelal inlaten, je voelt een
zekere verwevenheid met de natuur en de grootsheid van ons bestaan…”.
Deze uitzonderlijke prestatie verdient alle lof en toont de kracht die een mens kan drijven. Van waar
zou dit streven komen? Wat beweegt iemand om zulk een tocht te ondernemen? Is hier ook niet de
aloude wapenspreuk “Plus est en vous” (vrij vertaald : er zit meer in ons dan we denken) van
toepassing?



René De Keyzer

6 opmerkingen:

  1. Prachtig geschreven, Rene!
    Oneindig veel respect voor "de Stanne ". Nog heel veel moed, het einde is in zicht...!

    Hilde

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Straf, heel straf. Mooi begin van je pensioen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Een geweldig relaas, René. Ik wou dat ik dat ook nog kon, de ondenemin van de Stanne.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. De reactie was van Dré Jonckers. Hij vertoeft momenteel met racefiets in Kroatië.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Mijnen hoed af voor Constant !! Bedankt Rene om ons op de hoogte te houden !

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Prachtige en zeer moedige reis zo stappen naar Compostela, veel succes en dank aan René om ons op de hoogte te houden 👍

    BeantwoordenVerwijderen

Dank u wel voor uw reactie. Van zodra ze is nagelezen en goedgekeurd, zullen we ze publiceren.